ანტონენ არტო, ნამდვილი სახელი ანტუან მარი ჟოზეფ არტო (დ. 4 სექტემბერი, 1896, მარსელი - გ. 4 მარტი, 1948, ივრი-სურ-სენი),ფრანგი მწერალი, სცენარისტი, პოეტი, თეატრის თეორეტიკოსი.

ბიოგრაფია

  არტო დაიბადა 1896 წელს, მარსელში. 1915 წლიდან მოყოლებული იგი სულიერად ავადდება, რაც მთელი ცხოვრება გაჰყვება. 20 წლისა გადის რელიგიურ კრიზისს, ესმის "ხმები" და ხედავს მოჩვენებებს, ამ პერიოდიდან იწყებს ნარკოტიკის რეგულარულ მოხმარებას. ახალგაზრდულ ლექსებში ჩანს მისი გატაცება ედგარ პოთი და ბოდლერით,მოგვიანებით - ლოტრეამონით. 1920 წელს მიემგზავრება პარიზში და ხვდებაანდრე ბრეტონის წრეში. 1922 წლიდან, ლექსებისა წერისა და ხატვის გარდა, არტო ინტერესდება თეატრით. ეს უკანასკნელი მისთვის არა მარტო ხელოვნებაა, არამედ კოსმიური მოქმედებისა და ადამიანისა და ღმერთის ბუნების მაჩვენებელიც.

  1926 წელს არტო სიურეალისტების რიგებს ტოვებს. მას ჯერ ბრეტონი აგდებს სიურეალისტური ჯგუფიდან და შემდეგ უკვე თავად წერს მანიფესტს სიურეალიზმის წინააღმდეგ. 1926 წლის სექტემბერში არტო რობერტ არონომთან და როჟე ვიტრაკთან ერთად აფუძნებს "ალფრედ ჟარის თეატრს", რომელიც სიურეალისტური იდეების გავლენას განიცდის. თეატრის არსებობის განმავლობაში 1930 წლამდე სულ ოთხი სპეკტაკლი დაიდგა, მაგრამ მისი მნიშვნელობა თეატრის ისტორიაში დიდი იყო. თავად არტოს სიტყვებით,"ალფრედ ჟარის თეატრის" შექმნისას ის ცდილობდა გაენადგურებინა სცენასა და მაყურებელს შორის ზღვარი.

  არტო ძლიერ არის გატაცებული მაგიით. იგი ცდილობს ეგვიპტური გარდაცვლილთა წიგნი შეისწავლოს. 1936 წელს არტო მიემგზავრება მექსიკაში, სადაც ცხოვრობს ინდიელ ტარამუართა შორის და მათ რიტუალურ ცერემონიაში იღებს მონაწილეობას. 1937 წლისთვის არტო გადაწყვეტს ირლანდიაში გამგზავრებას, რათა უფრო ახლოს გაეცნოს დრუიდების ცოდნას. მეგობრები ზოგჯერ ღებულობდნენ მისგან მოსაკითხ ბარათებს, შემდეგ კი მისი კვალი ქრება. აღმოჩნდა, რომ არტო ფსიქიატრიულში მოხვდა. არტომ ფსიქიატრიულ საავადმყოფოებში სულ 9 წელი გაატარა, 1936 წლამდე. გათავისუფლების შემდეგ არტო აგრძელებდა ლექსების წერას კიდევ ორი წელი და რადიოგადაცემებშიც კი იღებდა მონაწილეობას, მაგრამ აღარ შეეძლო ნარკოტიკის დიდი დოზის გარეშე. ანტონენ არტო 1948 წლის 4 მარტს, 51 წლის ასაკში სიმსივნით გარდაიცვალა.